internet günlüğü 2016/3

18–24 Ocak 2016 tarihlerini kapsayan 1.800’e yakın içeriğin okunmasıyla oluşturulan internet günlüğü 2016/3 için iyi okumalar diliyorum. Gördüğünüz yazım yanlışlarını, bozuk bağlantıları ve içerikle ilgili yorumlarınızı benimle paylaşırsanız çok sevinirim. ‘Daha fazla blog’ içeren internet günlüğü’nün yeni bölümü için sizi şöyle alayım:

• Twitter tarihinde bir ilk gerçekleşti ve 19 Ocak günü Türkiye saatiyle 10.15–12.30 arası tüm dünyada Twitter devre dışı kaldı. Akıllara hemen komplo teorileri geldi; her benzer olayda olduğu gibi gözler yine Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu‘na çevrildi.
• Dünya birkaç saatliğine de olsa Twitter’a ulaşamazken İran‘da sosyal medya için özgürlük çanları çalmaya başladı. Ülkede uzun yıllardır uygulanan Twitter ve YouTube yasağı artık kaldırıldı.
• Kuveyt‘te ise internet üzerinden faaliyet gösteren bütün dijital medya kuruluşları için hazırlanan yasal düzenleme kabul edildi. İnternetten yayın yapan medya kuruluşlarına özel hazırlanan yasa, kişisel blogları kapsamıyor.
• Kullanıcı sayısı bakımından dünyanın en büyük anlık mesajlaşma uygulaması Whatsapp, kurumsal blogu üzerinden artık yıllık ücret almayacağını duyurdu.
• Whatsapp’ın kullanıcı sayısı sadece 2012 yılının Ağustos ayında %500 artış gösterdi. Uygulama cep telefonu operatörlerinin SMS gelirlerini önemli ölçüde düşürdü. 2008 yılında toplamda 77 milyar 837 milyon olan SMS sayısı, 2015 sonu itibarıyla 26 milyar 431 milyona geriledi.
• SMS kullanımındaki düşüşte Whatsapp’ın yanında kullanıcı sayısı giderek artan Tango, Viber, Line, WeChat gibi uygulamalar da etkili.
• 2012 yılından beri internet dünyasında varlık gösteren, benim de RSS aboneliği ile takip ettiğim Bigumigu‘yu daha yakından tanımamızı sağlayan 2015 faaliyet raporu, sitenin kurucusu Yalçın Pembecioğlu‘nun imzasını taşıyor.
• Markaların sosyal medya yönetimi nasıl olmalı? Geçen haftanın Twitter gündemine bomba gibi düşen olayın tarafları Ozan Çağlargil ve MADO. Öyle ki şikayetinizi Tweet atarak dile getirdiğiniz herhangi bir marka, MADO gibi size alışılmışın dışında bir cevap verebilir. Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. merkezli sosyal medya krizi bir hayli ciddi.
• Mobil canlı yayın denilince akla ilk gelen uygulamalardan ustream.tv IBM tarafından satın alındı.
• Youtube tarihinin en çok seyredilen videosu Gangnam Style‘ın rekoru 3 yıl sonra Adele tarafından kırıldı. İlk 48 saatte YouTube’ta 50 milyondan fazla tıklanan Adele’nin Hello klibi Gangnam Style’ın 1 milyar görüntülenme sayısına 87 günde ulaştı.
• Günlük dilde ‘sanal gerçeklik’ olarak adlandırdığımız VR teknolojisi hayatımızda her geçen gün iyice yer ederken Türkiye’nin ilk sanal gerçeklik merkezi de Crytek ve Bahçeşehir Üniversitesi işbirliği ile Bahçeşehir Üniversitesi Galata Yerleşkesinde açıldı.
• Sosyal medya bizi her geçen gün röntgenciliğe mi alıştırıyor? İnkâr etsek de arkadaşlarımızın sosyal medya paylaşımlarını niçin Big Brother titizliğiyle takip etmekten kendimizi alamıyoruz? Hacettepe Üniversitesi’nden Pelin Koç dijital dünyada 7/24 devam eden gözetleme nöbetini “Başlangıcı Olmayan Uykusuzluk, Sonu Gelmeyen Bir Kâbus” olarak tanımlıyor.
• Dijital teknoloji ve çevrim içi hayatlar bizi daha mı çok çalıştırıyor yoksa hayatımızı mı kolaylaştırıyor? İşte modern insanın internet ve akıllı telefonların tacizleriyle kabusa dönen hayatının yalın anlatımı.
• 37 kategoride internetin en iyilerinin belirlendiği Webrazzi Ödülleri 2015‘in -bana göre- en şaşırtıcı sonucu Yılın Haber Sitesi’nin Onedio seçilmesi. Diğer kategorilerde kimler dereceye girmiş; hangi siteler ne kadar oy almış merak ediyorsanız şöyle buyurun.
• Herhangi bir internet sitesine girince açılan pop-uplar bizi çileden çıkarabiliyor. Ziyaretçilerin iİnternet sitelerinde görmekten haz almadığı başka şeyler de var; kulağınıza küpe olsun.
• Türksat 4B uydusunun Türksat AŞ’ye yörüngede resmen teslim edilmesiyle birlikte Türkiye’de internetin daha da ucuzlamasının önü açıldı.
• Instagram‘ın en fazla takipçiye sahip hesabı Beautiful Destinations; 5.2 milyon takipçiyi geride bıraktı. Jeremy Jauncey tarafından kurulan hesap, diğer yan hesaplarla birlikte toplamda 8 milyon takipçiye sahip.
• Çocuklarının fotoğraflarını internette cömertçe yayımlayan ebeveynlere Pedagoji Derneği Başkanı Mehmet Teber‘in bir uyarısı var: Çocuğunuzun fotoğraflarını sosyal medyada paylaşmayın.
• Sosyal medya içinde her şeyin olduğu karmaşık bir çanta. Ondan tamamen kurtulmak veya onu verimli bir şekilde kullanmak pek mümkün değil. Bu bölümün en lezzetli yazısı The Verge yazarı Jessi Hempel imzasını taşıyor: Sosyal hayatıma hoş geldiniz!

BLOGLAR

• Alan adı (domain) uzantılarını düzenleyen ICANN, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne .istanbul ve .ist uzantılı alan adları için tahsis yetkisi verdi. Genel tesciller Mayıs 2016’da başlayacak. Konuyla ilgili ayrıntıları Dağhan Uzgur, blogunda paylaştı.
• Eski blog yazılarınıza arada dönüp bakıyor musunuz? Açıkçası benim vaktim olmuyor. Peki yazdığınız yüzlerce yazıdan hangisi en sevdiğiniz yazı; hiç düşündünüz mü? Ben hiç düşünmemiştim ama düşünen bir blog yazarı arkadaşımız var: Elif Sarı
• Blog açmaya karar verildiğinde sorulan soruların başında ‘blogspot mu yoksa wordpress alt yapısıyla mı blog açılacağı’ gelir. Diğer bir kafa karıştıran nokta da wordpress.com ve wordpress.org arasındaki farktır. Burak Oran wordpress.com, wordpress.org ve blogger arasındaki kararsızlığınızı kökten çözecek çok faydalı bir yazı yazdı.
• Bir blog açmak elbette ki blog yazarlığına atılan ilk adım. Önerimizse çoğunlukla WordPress alt yapısını kullanmak. Ahmet Uçar da blog açar açmaz yapılması gereken ilk 15 eylemi sıralıyor.
• İyi bir blog yazarı olmanın yolu aynı zamanda ‘olumsuz yorumları dikkate almamak’tan mı geçiyor? Bu sorunun cevabı kişiye göre değişir; Gökhan Tekin, blog yazarlarına altın değerinde tavsiyelerde bulunduğu yazısında olumsuz yorumlarla ilgili görüşlerini de dile getiriyor.
• Alp Bolat‘ın “Nasıl iyi bir blog kurulur ve blog yazarı olunur?” yazısını da okuduktan sonra artık sizi blog dünyasında kimse tutamaz ;)
• İyi bir blog için Ahmet, Gökhan ve Alp’in yukarıdaki üç yazını tamamlayan Timur Demir‘in 8 maddelik yazısını da cebinize koyun ki konuyla ilgili eksik bir şey kalmasın.
• Buraya kadar her şey tamam; harika bir blog ortaya koydunuz. Ama blog serüveniniz istediğiniz gibi gitmiyor mu? Belki de blog performansını artıracak önemli araçlara ihtiyacınız vardır.
• Türkiye’nin ilk kişisel bloglarından olan sonrasında çok yazarlı siyasi bir bloga dönüşen Beyn.org da 10. yılını geride bırakan ender bloglar arasındaki yerini aldı. Barış Ünver, Beyn’in 10 yıllık serüvenini şaşırtıcı ayrıntıların yer aldığı bir yazıyla özetledi.
• Askerliğini yapmış blog yazarları arasına Enes İlhan da katıldı. Enes’in askerlik sonrası ilk yazısı bize bir kere daha gösteriyor ki hayat insanı mutlu ederken diğer yandan acıya da boğabiliyor. Enes’e öncelikle baş sağlığı diliyor; sonrasında da “aramıza hoş geldin” diyorum.
• Konu askerlikten açılmışken Yekta Kopan, kişisel blogu Fil Uçuşu’ndaki son yazısında askerlik yıllarında nöbet tutarken işlediği bir suçu itiraf ediyor.
• Kısa yazılar yazmayı pek beceremem; o yüzden blog yazılarım genelde hep uzundur. Twitter’ı da belki bu sebeple sevemedim. 140 karaktere sığdıracağım derken yazacağım şeyi de unuttuğum oluyor. Kendi içimizde çokça sorguladığımız “blog yazıları uzun mu kısa mı olmalı?” sorusuna Fırat Demirel de farklı bir boyut kazandırıyor.
• IG ne demek? RSS neyin kısaltılmışı? İnternet dilinde sıklıkla karşımıza çıkan onlarca kısaltılmanın listesini üşenmeyip hazırlayan Funda Güleç Yalçın‘ın yazısında en çok da L8RZ‘nin anlamını okuyunca şaşırdım. İşte “Kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi” dedirten o kısaltmalar.
• WordPress tabanlı blogların yedeklemelerini ilave bir ücret ödeyerek barındırma (hosting) hizmeti alınan şirkete yaptırmak mümkün. Ancak Ali Yavuzer‘in otomatik olarak yedek almak için ücretsiz 5 yedekleme eklentisi önerisi var.

Şaşırdıklarım / Üzüldüklerim / Sevindiklerim

• Cezaevlerinde kalan çocuklardan, dışarıdaki ailelerine gönderdikleri mektuplar için pul parası alınıyor. Ayrıca cezaevinde kullandıkları elektrikten dolayı elektrik faturası da ödüyorlar. İtalya’daki hapishanelerde Skype odaları varken bizim hapishanelerimizde 2016 yılında bile mektupların hâlâ pulla gönderilmesine mi yoksa hiçbir geliri olmayan ‘çocuk’tan pul ve elektrik parası tahsil edilmesine mi üzülelim?
• Türk edebiyatının usta kalemlerinden; denemeci, eleştirmen, çevirmen, öykü ve roman yazarı Tahsin Yücel 22 Ocak 2016 tarihinde vefat etti.
• Iğdır‘daki ortaokul öğrencileri, e-konferans ile bağlandıkları NASA‘daki Türk bilim adamlarına uzayla ilgili merak ettikleri soruları yönelttiler.

Edebiyat / Kitap / Etkinlik

• ‘Atları Bağlayın Geceyi Burada Geçireceğiz’ ve ‘Bazen Bahar’ kitaplarının yazarı Melisa Kesmez, moderatörlüğünü Tolga Yüksel’in üstleneceği söyleşi için 30 Ocak Cumartesi günü CerModern’de olacak.
• Edip Ahmet Yükneki‘nin Atebetü’l-Hakayık (Gerçeklerin Eşiği) kitabı, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi nüshası esas alınarak günümüz Türkçesiyle İş Bankası Kültür Yayınları etiketiyle yayımlandı.
• İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (İFSAK) tarafından 19 Şubat 2016 tarihinde Resimli İstanbul Sözlüğü Projesi başlatılıyor. Altan Bal tarafından yürütülecek projeyle bir İstanbul belleğinin oluşturulması amaçlanıyor.
• Billur Özeke, 24 Ocak’taki 54. ölüm yıl dönümü vesilesiyle Ahmet Hamdi Tanpınar‘la ilgili A’dan Z’ye bir Tanpınar sözlüğü hazırladı. Okunup saklanası bir yazı.

[Beni Facebook’tan takip edebilirsiniz.]

Originally published at www.evrengunlugu.net on January 25, 2016.